دیتاژورنالیسم چیست؟ + ویدئوی دکتر مریم سلیمی در رابطه با مسیر شغلی یک روزنامه‌نگار داده محور
بدون شک، دیتاژورنالیسم در دنیای امروزی به یک نقطه عطف مهم در روزنامه‌نگاری و رسانه‌ها تبدیل شده است. این رویکرد نه تنها به تقویت کیفیت و دقت اخبار کمک می‌کند، بلکه به خبرنگاران امکان ارائه داستان‌های شگفت‌انگیز و قابل فهم تراکنشی را می‌دهد که باعث جذب مخاطبان بیشتر و تاثیرگذارتر می‌شود. در دنیای پر از داده‌ها، دیتاژورنالیسم به خبرنگاران امکان می‌دهد که اطلاعات را به دقت بیشتری تجزیه و تحلیل کنند. با توانایی در تفسیر داده‌ها، ایجاد نمودارها و نمایش‌های تصویری، خبرنگاران می‌توانند مخاطبان را با دیدگاه‌های عمیق‌تری در مورد مسائل جاری آشنا کنند.
دیتاژورنالیسم همچنین به عنوان یک ابزار برای انتشار اخبار واقعی و مستند، در مقابل اخبار جعلی و اطلاعات نادرست مقابله می‌کند. این رویکرد با تکیه بر داده‌ها و اطلاعات دقیق، به مخاطبان اطمینان می‌دهد که اخباری که دریافت می‌کنند، از منابع قابل اعتماد و معتبر تأیید شده‌اند.
در این مقاله از لایف‌وب به تعریف دیتاژورنالیسم، ابزارها و مهارت‌های مورد نیاز آن می‌پردازیم و ویدئوی وبینار آکادمی لایف‌وب با حضور خانم دکتر مریم سلیمی، مدرس دیتاژورنالیسم در دانشگاه را با شما به اشتراک می‌گذاریم تا با دیتاژورنالیست و مسیر شغلی یک روزنامه نگار داده محور بیشتر آشنا شوید.
پیشنهاد می‌کنیم پیش از مطالعهٔ مقاله دیتا ژورنالیسم، ویدئوی زیر از وبینار لایف‌وب با خانم دکتر مریم سلیمی را مشاهده کنید تا با موارد زیر بیشتر آشنا شوید:
- تعریف، انواع و فرایند دیتاژورنالیسم
- مهارت‌های مورد نیاز
- نرم افزارها و اهمیت دیتاژورنالیسم
مشاهدهٔ ویدئوی دیتا ژورنالیسم چیست؟👇
به طور کلی، دیتاژورنالیسم به رسانه‌ها و خبرنگاران این امکان را می‌دهد تا با تلفیق اطلاعات، تحلیل داده‌ها و ارائه داستان‌های مفهومی، ارتباط بهتری با مخاطبان خود برقرار کنند و در عین حال به ترویج شفافیت و صداقت در رسانه‌ها کمک کنند.
دیتاژورنالیسم چیست؟
دیتاژورنالیسم به عنوان یکی از جدیدترین و مهم‌ترین شاخه‌های روزافزون در دنیای رسانه‌ها و روزنامه‌نگاری، به تحلیل و بازگویی داستان‌های خبری با استفاده از داده‌ها و اطلاعات علمی گفته می‌شود. این رویکرد، به رسانه‌ها و خبرنگاران این امکان را می‌دهد که از تحلیل‌های دقیق‌تر و گسترده‌تری برای ارائه اخبار و داستان‌ها استفاده کنند.
دیتاژورنالیسم از ابزارها و مهارت‌های مختلفی برای تحلیل و تفسیر داده‌ها بهره می‌برد. این ابزارها شامل نرم‌افزارهای تجزیه و تحلیل داده، ابزارهای تصویرسازی، آمار و ارقام، و تکنیک‌های مختلف تحلیل داده‌ها می‌شوند. علاوه بر این، دانش در زمینه مباحث آماری و تحلیل داده‌ها از جمله مهارت‌های اساسی دیتاژورنالیست‌هاست.
برای انجام دقیق‌تر و موثرتر دیتاژورنالیسم، مهارت‌های تفسیر و تحلیل داده، توانایی در استفاده از نرم‌افزارهای مختلف مانند Excel، Tableau و Python برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، و نیز توانایی در تبدیل اطلاعات پیچیده به گزارش‌ها و داستان‌های جذاب برای مخاطبان از جمله نقاط قوت مهم در دیتاژورنالیسم محسوب می‌شوند.
در نتیجه، دیتاژورنالیسم نه تنها به رسانه‌ها و خبرنگاران امکان تولید محتوای گوناگون و کیفیت‌بالا را می‌دهد، بلکه به مخاطبان هم این امکان را می‌دهد تا از اخبار و داستان‌های دقیق‌تر و علمی‌تر بهره‌برداری کنند.
هوش مصنوعی چه کمکی به روزنامه نگاران می‌کند؟
مفهوم روزنامه‌نگاری در سالهای اخیر با چالش‌های جدیدی روبه‌رو شده است؛ یکی از آن چالش‌های اساسی که روزنامه‌نگاری به سبک سنتی را مورد هدف قرار می‌دهد بحث ظهور شبکه‌های اجتماعی است. شبکه‌هایی در بستر اینترنت که با سرعت بالا می‌توانند آخرین اخبار را بصورت گسترده در سطحی گسترده منتشر کنند.
پس از پدید آمدن و همه‌گیر شدن این شبکه‌های آنلاین بنظر می‌رسید دیگر نیازی به خریدن روزنامه نیست و همه می‌توانند آخرین اخبار را در این کانال‌ها و شبکه‌های آنلاین رصد کنند. در ابتدای ظهور این پدیده بسیاری از کارشناسان از مرگ روزنامه‌نگاری سنتی و چاپی گفتند و بسیاری استفاده از تکنولوژی‌های جدید را راه نجات روزنامه‌نگاری دانستند؛ آنطور که دکتر مریم سلیمی مدرس دیتاژورنالیسم می‌گوید یکی از آن امکان‌های جدید که می‌تواند روزنامه‌نگاری را به جایگاهی جدید ارتقا دهد «استفاده از هوش مصنوعی» است.
مدرس دیتاژونالیسم از کاربردهای هوش مصنوعی می‌گوید
آنطور که پژوهش‌های مریم سلیمی نشان می‌دهند هوش مصنوعی می‌تواند به روزنامه‌نگار در تنظیم اخبار و گزارش‌ها کمک کند. اما این تنها کمک این پدیده نوظهور نیست. هوش مصنوعی می‌تواند کمک کند که خبرنگار اخبار تکراری یا غلط منتشر نکند.
یکی از کارهای اساسی که هوش مصنوعی می‌تواند با آنجام آن به سرعت بیشتر کار کمک کند پیاده کرده فایل‌های صوتی است. این پیاده کردن صدا به متن که به صرفه‌جویی بیشتر زمان خبرنگار منجر می‌شود می‌تواند به او برای انجام کارهای خلاقانه‌تر کمک کند.
دیگر مزیت هوش مصنوعی خسته نشدن است. هوش مصنوعی مانند انسان نیست که یک روز به خاطر بیماری یا روزی دیگر بخاطر کاری فوری نتواند کار کند و این مزیت می‌تواند این امکان را ایجاد کند که بصورت شبانه‌روی کار کند. این کار کردن بصورت شبانه‌روزی می‌تواند در راستای پایش دائم مخاطبان هم استفاده شود. یعنی با آنلاین بودن دائم می‌تواند به مخاطبین کمک کند تا تاثیر مشکلات یا نظرات خود را ببینند.
آنطور که دکتر سلیمی مدرس دیتا ژورنالیسم می‌گوید سوشال لیسنینگ یا همان گوش دادن به شبکه‌های اجتماعی بصورت پیوسته هم کاری است که هوش مصنوعی می‌تواند آنرا انجام دهد.
از دیگر قابلیت‌های هوش مصنوعی که می‌تواند به کمک روزنامه‌نگار بیاید پیشنهادهایی است که می‌تواند به تجربه‌های جدیدی در روایت یک گزارش بیاید. در واقع هوش مصنوعی نه تنها در حوزه داده و رصد می‌تواند دستیار خوبی باشد بلکه درانجام کارهای خلاقانه هم می‌تواند به کمک یک خبرنگار بیاید.